توصیف نهاد خانواده در سورههای مکی قرآن کریم
پایان نامه دوره کارشناسی ارشد رشته تفسیر اثری(ورودی 1391)
با عنوان:توصیف نهاد خانواده در سورههای مکی قرآن کریم
تدوین:صادق امینی جشوقانی
در این تحقیق به موضوع «توصیف نهاد خانواده در سورههای مکی قرآن کریم» با روش توصیفی، تحلیلی پرداخته و در پی تبیین روش توصیف قرآن کریم از خانواده و نحوه مواجهه با جامعه جاهلی هستیم، لذا سورههای مکی قرآن کریم به ترتیب روایت ابن عباس تنظیم و بامطالعه آن، آیات مرتبط با خانواده در ترتیب نزول استخراج گردید، با رفتوبرگشت درآیات، سیر بیان مباحث خانواده در قرآن کریم استخراج و تدوین شد.
نتایج حاصله از این تحقیق نشان میدهد قرآن کریم در مرحله اوّل به آسیبشناسی خانوادههای مردم مکه پرداخته است، این موضوع از سورههای دوم، چهارم، ششم و هفتم شروعشده و تا آخرین سوره نازلشده در مکه این سیر ادامه دارد، در این فاصله بالغبر 130 مرتبه آسیبها بیانشده که از آسیب بیاصالتی در خانواده شروع و به آسیبهای اعتقادی ختم شده است. در مرحله دوم به اصول و مبانی زندگی مشترک پرداخته است، موضوعاتی همچون زوجیت تشریعی، وحدت ذاتی مرد و زن از نهمین سوره نازلشده شروعشده و تا هشتادوپنجمین سوره نیز ادامه یافته است، این موضوعات بالغ بر 300 مرتبه در سورههای مکی قرآن تکرار شده است.
با توجه به توصیفی بودن تحقیق، قبل از اینکه به سراغ آیات قرآن کریم برویم، فضای زندگی خانوادگی عرب جاهلی قبل از اسلام در فصل دوم به تصویر درآمده و در فصل سوم به مبانی و اهداف تشکیل خانواده پرداختهشده که زوجیت تکوینی و تشریعی و وحدت ذاتی زن و مرد از مبانی قرآنی تشکیل خانواده هستند. سپس به اهداف قرآنی تشکیل خانواده از نگاه سیر نزول که عبارتاند از آرامش، بقاء و تکثیر نسل پرداختهشده و در پایان فصل سوم به کارکردهای نهاد خانواده از نگاه سیر نزول پرداختیم، سپس به اخلاق و رفتارهای اعضای خانواده در فصل چهارم اشارهشده که متناسب با ترتیب نزول ابتداً رفتارهای مشترک اعضای خانواده و بعد رفتارهای اختصاصی آنان بیانشده است. نهایتاً فصل مستقلی در موضوع آسیبشناسی خانواده بر اساس سیر نزول در فصل پنجم آمده که آسیبهای اخلاقی و اجتماعی و آسیبهای اعتقادی به ترتیب نزول بیانشدهاند.
درنتیجه روش قرآن کریم در تبیین مباحث خانواده روشی تلفیقی شناخته شد که بابیان آسیبهای خانواده شروع میشود و در ضمن بیان آسیبها به اصول، مبانی و اخلاق و رفتارهای اعضای خانواده اشاره میفرماید.